Gram altının TL’de nasıl hesaplandığını, ons altın & kur etkisini, 2025 görünümünde öne çıkan dinamikleri (merkez bankaları alımları, reel faizler, jeopolitik) ve pratik bir 30 günlük planı özetledim. (Yatırım tavsiyesi değildir.)
- Gram altın = Ons altın (USD) × USD/TRY ÷ 31,10. Bu yüzden hem ons hem kur aynı anda etkiler.
- Altın 2025’te birkaç kez tarihî zirveleri test etti; rekorlar Nisan 2025’te görüldü.
- Merkez bankaları 2022–2024’te üst üste 1000 ton+ net alım yaptı; 2024 talebi rekor yıllık toplamı getirdi. 2025 anketi, rezerv yönetiminde altına ilgiyi koruyor.
- Fiyatın ana sürücüleri: reel faiz/ABD faiz beklentileri, jeopolitik risk, merkez bankası & ETF talebi. Klasik olarak altın reel faizle ters ilişkilidir; 2025’te bu ilişkiyi merkez bankası alımları kısmen gölgeliyor olabilir.
Altının “geleceği”ni neler etkiliyor? (2025 çerçevesi)
1. Merkez bankası talebi
WGC verilerine göre 2022–2024’te net alımlar üç yıl üst üste 1000 tonun üzerinde gerçekleşti; 2024 toplam altın talebi rekor kırdı. 2025 merkez bankası anketi, risk yönetimi ve çeşitlendirme gerekçeleriyle altının payını aktif yöneten banka sayısının arttığını gösteriyor. Bu yapı, fiyatın dipte kalmasını zorlaştırabiliyor.
2. Reel faiz / Fed beklentileri
Akademik ve piyasa çalışmaları altın ile uzun vadeli reel faizler arasında ters yönlü ilişki olduğunu vurgular. Reel faiz düşüşü/indirime yönelik beklentiler altını destekler; tersi baskılar. 2025’te bu ilişki tam bire bir işlemediği dönemler görülse de hâlâ önemli bir gösterge.
3. Jeopolitik ve sistemik risk
Savaş, yaptırımlar, ticaret gerilimleri, bankacılık stresi gibi başlıklarda güvenli liman talebi artar. 2025’te rekor/rekora yakın seviyeler bu risk temasının güçlü kaldığını gösterdi.
4. ETF ve yatırım kanalları
Batı’da ETF’lere girişler/duruşlar fiyatın hızlı momentumu üzerinde etkili. WGC 2024 raporu, ETF’lerin talep denklemine yeniden katkı verdiğini not ediyor.
Hangi senaryoda gram altın nasıl etkilenir?
| Senaryo | Ons (USD) | USD/TRY | Gram Altın (TL) Etkisi | Kısa Gerekçe |
|---|---|---|---|---|
| Fed indirimine yaklaşım | ↑ | → / ↑ | Genelde ↑ | Reel faiz baskısı azalır; güvenli liman talebi sürer |
| Jeopolitik gerilim artışı | ↑ | ↑ | ↑↑ | Ons + kur aynı yönde etkiler |
| ABD verileri çok güçlü | ↓ | → / ↓ | Genelde ↓ | Faiz beklentisi sıkılaşır, dolar güçlenir |
| Kur sabit, ons düzeltme | ↓ | → | ↓ | Kur telafi etmezse gram TL düşer |
30 günlük başlangıç planı
- Gün 1–3: Hedefini yaz (kısa/orta/uzun vade) ve acil durum TL yastığını ayır.
- Gün 4–7: Gram fiyatının formülünü not et; ons & kur için takip kaynaklarını kaydet (WGC, güvenilir finans siteleri).
- Gün 8–12: Düzenli alım (DCA) tutarı belirle (zamanlamayı kovalamak yerine ortalama maliyet).
- Gün 13–16: Ürün kanalını seç: fiziki, bankada altın hesabı, altın fonu/ETF (masraf & spread karşılaştır).
- Gün 17–20: Portföyde üst sınır yaz (toplam varlıkların %x’i).
- Gün 21–24: Kur/ons hassasiyeti için küçük bir senaryo tablosu hazırla (yukarıdaki gibi).
- Gün 25–30: 3 aylık gözden geçirme randevusu koy (hedef–vade değişti mi?).
Sık yapılan 7 hata
- Gram altını sadece ons zannetmek (kur etkisini atlamak).
- Tek seferde büyük alım (zamanlama riski).
- Masraf/spread ve işlem saatlerini kontrol etmemek.
- “Altın = hep yükselir” varsayımı (düzeltmeler sert olabilir).
- Reel faiz ve Fed beklentilerini hiç izlememek.
- Merkez bankası talebini görmezden gelmek (orta–uzun vadede önemli akım).
- Portföyde üst sınır koymamak.